Brzoskwinie
Rośliny
Brzoskwinia 'Reliance’
samopylna
Brzoskwinia 'Redhaven’
samopylna
Brzoskwinia płaskoowocowa
samopylna
Brzoskwinia 'Velvet’
samopylna
Brzoskwinia 'Inka’
samopylna
Brzoskwinia 'Harnaś’
samopylna
Brzoskwinia 'Rakoniewicka’
samopylna
Brzoskwinia 'Royal vee’
samopylnaPochodzenie i historia drzewka brzoskwini
Brzoskwinia (Prunus persica) to owocowe drzewo liściaste pochodzące z Chin, gdzie historia jej uprawy sięga kilku tysięcy lat. Stamtąd trafiła do Persji, a następnie do Europy w XVI wieku. W Polsce najlepiej rośnie w cieplejszych rejonach południowej i centralnej części kraju, gdzie warunki sprzyjają jej owocowaniu.
Charakterystyka i odmiany brzoskwiń
Drzewa brzoskwini osiągają od 1,2 do nawet 6 metrów wysokości. Liście są eliptyczne, a w okresie kwitnienia (wczesna wiosna) drzewo obsypuje się dużymi, pachnącymi kwiatami w odcieniach różu, pomarańczu i czerwieni.
Owoce mają kulisty lub lekko owalny kształt i osiągają średnicę od 4 do 8 cm. Ich skórka, pokryta delikatnym meszkiem, przybiera złocistożółty odcień z charakterystycznym czerwonym rumieńcem. Miąższ owoców może być jędrny lub miękki, zależnie od odmiany, w niektórych przypadkach łatwo oddziela się od pestki, a w innych mocno do niej przylega.
Do najpopularniejszych odmian uprawianych w Polsce należą:
- ‘Redhaven’ – jedna z najczęściej wybieranych odmian o soczystym, żółtopomarańczowym miąższu,
- ‘Royal Vee’ – wczesna odmiana o intensywnie czerwonych owocach,
- ‘Velvet’ – ceniona za wyjątkowy smak i dużą odporność na choroby,
- ‘Inka’ – późna odmiana o żółtych owocach,
- ‘Harnaś’ – popularna w chłodniejszych rejonach, odporna na mróz.
Wymagania klimatyczno-glebowe
Brzoskwinie są roślinami ciepłolubnymi, wymagającymi dużej ilości słońca i osłoniętego stanowiska. Do uprawy potrzebują:
- Ciepłego klimatu – najlepiej rozwijają się w rejonach o długim, ciepłym lecie i łagodnych zimach,
- Przepuszczalnej gleby – idealne są gleby lekkie, żyzne, próchniczne i o odczynie lekko kwaśnym do obojętnego (pH 6,0-7,0),
- Unikania gleb ciężkich i podmokłych – gleby gliniaste, zimne i zalewowe nie sprzyjają uprawie, ponieważ korzenie brzoskwiń są wrażliwe na nadmiar wilgoci,
- Odpowiedniego stanowiska – najlepiej wybierać miejsce dobrze nasłonecznione, osłonięte od wiatru.
Uprawa i pielęgnacja
Sadzenie
Najlepszym terminem na sadzenie brzoskwiń jest wczesna wiosna lub późna jesień. Dołek pod sadzonkę powinien mieć głębokość 60-80 cm, a odległość między drzewami powinna wynosić co najmniej 2 metry. Dla lepszego wzrostu rośliny warto zastosować nawozy organiczne, np. kompost lub obornik.
Podlewanie i nawożenie
Brzoskwinia wymaga regularnego podlewania, zwłaszcza w okresie wzrostu i owocowania. Latem, w czasie suszy, warto podlewać roślinę co kilka dni, unikając jednak zalewania korzeni. Nawożenie przeprowadza się dwa razy w sezonie – wiosną (azot) i jesienią (potas, fosfor), co wspiera owocowanie i odporność na mróz.
Cięcie i formowanie korony
Przycinanie drzewka jest kluczowe dla obfitych plonów. Wykonuje się je dwa razy w roku:
- Wiosną (kwiecień) – usuwamy słabe, chore i nieowocujące pędy,
- Jesienią – przerzedzamy koronę, usuwając pędy zagęszczające wnętrze drzewa, aby zapewnić lepszy dostęp światła.
Zbiór i przechowywanie owoców
Owoce brzoskwini dojrzewają od sierpnia do września, w zależności od odmiany i warunków klimatycznych. Dojrzały owoc jest jędrny, ma intensywne ubarwienie i łatwo odchodzi od gałęzi. Należy zbierać je delikatnie, aby uniknąć uszkodzeń, przez które owoce psują się szybciej.
Świeże owoce można przechowywać do trzech tygodni w chłodnym, wilgotnym miejscu (1°C). Brzoskwinie doskonale nadają się do suszenia, w tej postaci są popularnymi owocowymi przysmakami w Stanach Zjednoczonych i były nawet na wyposażeniu astronautów misji Apollo 11.
Właściwości i zastosowanie brzoskwiń
Brzoskwinie to nie tylko smaczne, ale i zdrowe owoce, bogate w:
- Witaminy (A, C, E, K, witaminy z grupy B),
- Minerały (potas, magnez, żelazo),
- Przeciwutleniacze wspierające odporność organizmu.
Mogą być spożywane na surowo, dodawane do deserów, przetworów, kompotów i dżemów. Są lekkostrawne, a ich skórka zawiera cenne składniki wspierające trawienie.
FAQ – Najczęściej zadawane pytania o uprawę brzoskwiń
1. Gdzie najlepiej sadzić brzoskwinie?
Najlepsze efekty daje uprawa w cieplejszych rejonach kraju i w miejscu o przepuszczalnej glebie.
2. Jakie choroby najczęściej atakują brzoskwinie?
Najczęstsze choroby to kędzierzawość liści, brunatna zgnilizna owoców i mączniak prawdziwy. Profilaktyczne opryski mogą pomóc w ochronie roślin.
3. Po jakim czasie owocuje brzoskwinia?
Brzoskiwnia może owocować nawet w drugim roku po posadzenia. Czas ten zależy jednak od jej odmiany i warunków uprawy.
4. Czy brzoskwinia wymaga zapylaczy?
Większość odmian jest samopylna, ale sadzenie różnych odmian w pobliżu może zwiększyć plonowanie dzięki lepszemu zapylaniu.